Het zal jullie niet ontgaan zijn dat wij aan babygebaren doen met Mirthe en dat ik dat ontzettend leuk vind. Ik deel graag mijn ervaringen met het gebaren. En nu leek het me ook eens leuk om iemand aan het woord te laten die professioneel met babygebaren werkt: Suzan Gibbon (een oud klasgenootje van mij op de basisschool) werkt op een kinderdagverblijf (Kinderopvang Onder de Pannen) waar actief met gebaren wordt gewerkt. Suzan is opgeleid tot Babygebaren Specialist. En zij vertelt, naar aanleiding van mijn vragen, honderduit: Babygebaren op het kinderdagverblijf, hoe leuk is dat?

  1. Wat is de reden dat jullie als kdv zijn gaan gebaren?

“We vinden het erg belangrijk om te handelen vanuit het kind om zo te zorgen voor een veilige, vertrouwde omgeving en om in te spelen op de behoefte van het kind. Met het gebaren krijgen we nog veel meer inzicht in wat er in een kindje omgaat, zodat we hierop kunnen inspelen, in plaats van het zelf maar in te vullen. Ook krijg je veel meer mee van de belevenis van het kindje en belangstellingen.

Toen we voor het eerst hoorden van babygebaren, hebben we met ons team een korte cursus gevolgd. Hier zijn we allemaal erg enthousiast geworden. Ik en twee collega’s zijn toen de opleiding tot Babygebaren Specialist gaan volgen. Daarnaast hebben we ook de nascholing Kinderdagverblijf gevolgd, hierin hebben we veel handvatten gekregen over het opstarten van het gebaren in het kinderdagverblijf.

  1. Wat zijn de reactie van ouders hierop?

We hebben veel leuke reacties ontvangen en veel ouders willen ook weten wat het gebaren precies inhoudt en hoe ze het zelf kunnen voortzetten. Elke thema dat we behandelen met de kinderen wordt uitgewerkt met gebaren, deze krijgen de ouders ook mee naar huis, om thuis te kunnen oefenen. Ook werken we met een gebaar van de week, deze hangt bij binnenkomst in de hal. Daarnaast bieden we een algemene informatie-avond en oudercursussen babygebaren aan.

  1. Gaan ouders ook actief meedoen met gebaren doordat ze er via jullie mee bekend raken? Of valt het tegen?

Ik denk dat je altijd een groep ouders hebt die erg enthousiast zijn en meer willen weten. Ook zijn er ouders die het voor op de opvang prima vinden dat wij het doen, maar het verder thuis niet oppakken of de behoefte hebben er meer van te weten.

Gelukkig hebben we veel betrokken ouders en we merken dan ook wel erg goed aan de kinderen als ze thuis ook gebaren.

  1. Kunnen kinderen die maar één dag naar het kinderdagverblijf komen ook gebaren leren?

Als kinderen maar één dag in de week bij ons zijn, kunnen ze zeker ook gebaren leren. Het proces zal dan wel wat langer duren voordat je een gebaar terug krijgt.

  1. Kun je voorbeelden noemen van waarom het zo handig is voor een kinderdagverblijf om met kinderen te gebaren?

Ik werk zelf op een babygroep van 0 tot 1,5 jaar. Nu we een tijdje bezig zijn met gebaren geeft dit veel meer rust op de groep. De kinderen kunnen nu al veel meer zelf aangeven. Daarnaast werden sommige kindjes erg boos, omdat je ze niet altijd begreep. Nu is dit ook een stuk minder, omdat ze zich gewoon kunnen uiten.

Voorbeelden:

  • Een kindje ging net van twee slaapjes op een dag naar één slaapje toe. Na het fruit eten maakte het kindje het gebaar voor klaar en spelen achter elkaar. Hij gaf dus goed aan dat hij na het fruitmoment niet naar bed wilde, maar juist wilde spelen. Na het lunchmoment maakte het kindje ook weer het gebaar klaar, en daarna het gebaar voor slapen. Dit is erg leuk en praktisch om te zien wat het kindje dus zelf aangaf. Soms was hij toch al eerder moe en maakte toen het gebaar voor slapen.
  • Een kindje nam mij mee naar de deur en maakte hier het gebaar voor papa en werken. Ik zei dat klopt we hebben net naar papa gezwaaid bij de deur toen hij wegging. Als het kindje geen gebaren gebruikt is het soms toch best lastig te achterhalen wat een kindje nu bedoelt.
  • Mijn groep zit aan de voorkant van het gebouw dus aan de straatkant. Een kindje vindt het erg leuk om naar buiten te kijken. Wij benoemden dan altijd als er iets voorbij komt. Het kindje toonde vaak frustratie als wij iets benoemden. Toen we dus net gestart waren met gebaren ging het kindje weer bij het raam staan en maakte het gebaar voor hond. Wij dus zoeken naar een hond en ja, aan de overkant van de straat staat een flatgebouw op de 1e verdieping (balkon) liep dus een hondje. Toen we het benoemde  dat we ook een hondje zagen, zag je echt opluchting bij het kindje.
  • Elke keer als wij de waterkoker aanzetten kwam een kindje bij ons kijken en wees van alles aan. Dat was voor ons dus zoeken naar wat het kindje bedoelde. Nu met gebaren kwam het kindje ook weer als de waterkoker aanging en maakte het gebaar voor drinken. Wij vertelden dit tegen de mama van het kindje en die zei dat elke keer als mama thuis de waterkoker aanzet, dat het kindje dan ook thee krijgt. Het gebaar voor drinken is erg fijn. We bieden natuurlijk op verschillende momenten op een dag drinken aan, maar als een kindje op dat moment geen dorst heeft, kan het nu dus via het gebaar wel aangeven wanneer het wél wil drinken.
  1. Gaan de kinderen ook naar elkaar gebaren?

Sommige kinderen gebaren ook naar elkaar. Wij stimuleren dat wel. Mocht een kindje iets hebben afgepakt van een ander kindje en het kan nog geen sorry zeggen, dan maken we het gebaar voor sorry.

  1. Gebaren jullie eigenlijk op alle groepen, bij alle leeftijden?

We gebaren op elke groep, dus met elke leeftijd. Op elke groep wordt het gebaren wel wat anders toegepast, omdat je met verschillende leeftijden te maken hebt.

  • Op de babygroepen:

Gebaren we met alle dagelijkse handelingen. Denk dus aan eetmomenten, slaapmomenten, verzorgingsmomenten. Daarnaast lezen we voor met gebaren, zingen we met gebaren en tijdens het vrij spelen gebruiken we gebaren en spelen we hierbij in op de interesses van het kind.

  • Op de dreumesgroep:

Tijdens het kring moment (planbord met dagritme kaartjes, wat voor weer het wordt, welke dag het is, tellen hoeveel kindjes er zijn). Dit wordt samen doorgenomen en dan zingen ze het liedje van alle dagen van de week, ondersteund met gebaren. Ook op de groep hangen plaatjes van gebaren. Vanaf 1,5 jaar zijn kinderen in staat om de gebaren op het plaatje te kunnen ‘lezen’.

  • Op de peutergroep:

Op deze groep praten de meeste kinderen al vrij goed. We merken wel dat de kinderen het erg leuk vinden om te gebaren. Het gebaren wordt hier wel  ietsjes minder toegepast. Of ze maken er een leuke activiteit van, bijvoorbeeld:

Na het drinkmoment vragen de leidsters welke kleur beker het kindje heeft. Dit word dan gedaan met ondersteuning van het gebaar. De gebaren worden hier naar behoefte van de groep op aangepast.

  1. Wat is je leukste ervaring met het gebaren?

Ik heb zelf voor de opleiding een boek voorgelezen met gebaren bij mijn op de babygroep. Het verhaal duurde vijf minuten en de kinderen hebben van begin tot eind naar het verhaal geluisterd. Sommige kindjes deden de gebaren mee en anderen waren helemaal onder de indruk. Dit is leuk om zelf te ervaren hoe kinderen erop reageren. Je leest het overal, maar om het dan zelf te ondervinden en dat het dan ook echt werkt is helemaal super.

Ook vind ik het heel leuk dat je gesprekje kunt voeren met de kinderen, ook al praten  ze nog niet. Als je dan die blije snoetjes ziet dat je ze snapt: dat is toch heerlijk?!

  1. Gebaar je ook met je eigen dochter?

Toen ik in aanraking kwam met gebaren was mijn dochter al ruim twee jaar oud en was dus al volop aan het praten. Ik ben toen toch met haar nog begonnen met gebaren, ook omdat ze op de opvang alle gebaren mee kreeg vond ik het ook heel leuk om daar thuis op in te spelen. De gebaren werden vooral gebruikt voor moeilijke woorden, dit gaf een hoop rust en frustratie werd een stuk minder. Als ik het eerder had geweten was ik zeker veel eerder begonnen met gebaren en had het een hoop driftbuien gescheeld denk ik.

Ondertussen is mijn dochter alweer vier jaar oud en gaat al weer een tijdje naar school. De gebaren zijn dus ook voor een groot deel gestopt. Als we langs het station in Den Bosch rijden begint ze er nog wel eens over: ‘Mama jij moest toch met de trein naar school om gebaren te leren?’ Zo komt het toch nog wel eens ter sprake.

Bedankt Suzan voor je uitgebreide antwoorden op mijn vragen en het delen van de leuke praktijkervaringen! Echt super leuk dat jullie gebaren op het kinderdagverblijf, ik vind dat echt heel goed! En dat kinderen blijkbaar al vanaf anderhalf jaar oud al vanaf een plaatje kunnen zien om welk gebaar het gaat, vind ik fascinerend!

Simone